پاسخ به مخاطب در گروه واتساپ
دوست گرامی،
در پاسخ به اظهارات شما درباره توجه محمدرضا شاه به روستاها و شهرهای بزرگ، مواردی را جهت روشن‌تر شدن موضوع خدمتتان عرض می‌کنم.
👈🏽با بررسی اسناد سازمان برنامه و بودجه و مطبوعات پس از سال ۱۳۵۳، مشاهده می‌شود که در دوران وفور درآمدهای نفتی، جمعیت ۳۰ میلیونی کشور با درآمد سالیانه ۲۲ میلیارد دلار روبرو بود. اما با این وجود، حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد از روستاییان همچنان از دسترسی به آب لوله‌کشی، برق، راه‌های استاندارد، و کشاورزی علمی محروم بودند. اگر شرایط مناسبی برای زندگی در روستاها فراهم شده بود، آیا دلیل منطقی برای مهاجرت سالانه حدود ۳۸۰ هزار نفر به شهرها باقی می‌ماند؟ این مهاجرت‌ها ناشی از کمبود امکانات و فقر روستاییان بود، و اقداماتی مانند سپاه دانش و سپاه بهداشت، هرچند به خودی خود مفید، نمی‌توانستند این مشکل را به‌طور ریشه‌ای حل کنند.
👈🏽در آن دوران، حتی بسیاری از شهرهای بزرگ ایران نیز از نعمت گاز محروم بودند. گاز تولیدی کشور به شوروی صادر می‌شد، اما شهرهایی که لوله‌های گاز از کنارشان می‌گذشت، خودشان از این خدمات بی‌بهره بودند؛ از جمله اکثر شهرهای خوزستان و اهواز.
👈🏽بنده در آن زمان در سپاه دانش خدمت می‌کردم و از شیراز به لار با اتوبوسی در جاده‌ای خاکی حدود ۳ ساعت رانندگی می‌کرد.
سپس برای رسیدن به روستا، مجبور به پیاده‌روی دو ساعته بودم،
چرا که وسیله‌ی نقلیه‌ای وجود نداشت. این وضعیت محدود به روستای مورد نظر بنده نبود و اکثر روستاها شرایط مشابهی داشتند.
چون من به روستای دیگر برای دیدار دوستان خود می رفتم .
👈🏽 از ۱۸ سالگی سفرهای بسیاری به شهرهای مختلف ایران داشتم و می‌توانم تأیید کنم که گازرسانی مناسب تنها در شهرهای بزرگ برقرار بود، و حتی جنوب تهران نیز از این خدمت بهره‌مند نبود.
👈🏽در چهار سال آخر سلطنت محمدرضا شاه، درآمد نفتی کشور چنان سرسام‌آور بود که حتی اسدالله علم در خاطرات خود می‌نویسد: «آن‌قدر پول داشتیم که نمی‌دانستیم چگونه خرجش کنیم.» با این درآمد هنگفت، امکان فراهم کردن برق، آب، جاده‌های روستایی و مسکن برای کل جمعیت ایران وجود داشت. اما محمدرضا شاه بیشتر به ایجاد تصویری از «تمدن بزرگ» در شهرهای بزرگی چون تهران، مشهد، تبریز، اصفهان، شیراز و ارومیه توجه داشت، در حالی که روستاها و مناطق محروم مورد بی‌توجهی قرار گرفتند. نتیجه این شد که روستاییان به شهرها هجوم آوردند و فیلم‌های آن زمان همچون «صمد به شهر می‌رود» تصویری از این مهاجرت‌های گسترده به نمایش می‌گذاشتند.
👈🏽متأسفانه بسیاری از جوانان امروز شرایط آن دوران را تجربه نکرده‌اند و آثار نارضایتی و فشارهای سیاسی و اقتصادی آن دوره را درک نمی‌کنند. یادآور می‌شوم که این شرایط بود که به گسترش ساواک و نارضایتی گسترده منجر شد و باعث شد مردم از شاه نفرت پیدا کنند.
👈🏽این نکته نیز جای تامل دارد که برخی امروز می‌کوشند تاریخ را به شکلی مهندسی‌شده بازگو کنند. اما کتاب‌ها، اسناد و روزنامه‌های موجود در آرشیو کتابخانه مرکزی تهران گواه بر واقعیات دیگری هستند. برای درک بهتر این موضوع، مطالعه روزنامه‌های سال‌های ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۷ به علاقمندان پیشنهاد می‌شود. یکی از دلایل اصلی سقوط محمدرضا شاه این بود که با وجود درآمد سرشار نفتی، اصلاحات اقتصادی و سیاسی را نادیده گرفت و به توصیه‌های جامعه‌شناسان و سیاستمداران از جمله دکتر صدیقی، شاهپور بختیار، و مهندس بازرگان ، دکتر امینی وزیر اسبق شاه بی‌اعتنایی کرد و به مشروطه و قانون اساسی عمل نکرد.
امید است با درس گرفتن از تاریخ، از تکرار 👈🏽اشتباهات گذشته جلوگیری کنیم و مسیری آگاهانه و خردمندانه را پیش بگیریم.
با احترام
هفته نامه قلم معلم
شنبه ۵ آبان ۱۴۰۳
https://t.me/ghalamemoalem
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر