✍🏿گزارش سوم
✍🏿 دلایل اقتصادی و مدیریت در انقلاب ۵۷
مقدمه
انقلاب ۵۷، یکی از مهم‌ترین تحولات سیاسی و اجتماعی ایران در قرن بیستم، تحت تأثیر عوامل گوناگونی از جمله مسائل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی شکل گرفت. یکی از ابعاد مهم این انقلاب، نحوه مدیریت کشور و سیاست‌های اقتصادی و رسانه‌ای رژیم پهلوی بود. در این مقاله، به بررسی نقش محدودیت‌های سیاسی، کنترل رسانه‌ها، و سیاست‌های اقتصادی در شکل‌گیری نارضایتی عمومی و وقوع انقلاب اسلامی پرداخته می‌شود.
✍🏿۱. عدم اعتقاد شاه به مشارکت سیاسی
محمدرضا شاه پهلوی به شدت به حکومت متمرکز و اقتدارگرایانه اعتقاد داشت. او بر این باور بود که توسعه و پیشرفت کشور باید تحت هدایت یک رهبری قدرتمند و یکپارچه انجام شود و نظام چندحزبی یا دموکراسی واقعی می‌تواند موجب تضعیف حکومت و بی‌ثباتی سیاسی شود. شاه همچنین نگران بود که مشارکت گسترده سیاسی، نفوذ گروه‌های مخالف و به‌ویژه نیروهای مذهبی و چپ‌گرا را افزایش دهد. به همین دلیل، او نظارت شدیدی بر احزاب سیاسی و فعالیت‌های اجتماعی اعمال کرد و اجازه شکل‌گیری جریان‌های مستقل را نداد.
✍🏿۲. توقیف ۷۸ روزنامه و محدودیت رسانه‌ها
یکی از ابزارهای مهم شاه برای کنترل اوضاع سیاسی کشور، سرکوب آزادی مطبوعات بود. در سال‌های منتهی به انقلاب، حکومت اقدام به تعطیلی ۷۸ روزنامه و نشریه کرد و تنها رسانه‌هایی را که در راستای سیاست‌های دولتی بودند، باقی گذاشت. این محدودیت‌ها با هدف جلوگیری از انتشار اخبار مخالف رژیم و کاهش انتقادات عمومی انجام شد. شاه و ساواک (سازمان اطلاعات و امنیت کشور) از گسترش دیدگاه‌های مخالف و افشای ناکارآمدی‌های دولت هراس داشتند و تلاش کردند تا با ایجاد سانسور گسترده، افکار عمومی را تحت کنترل خود نگه دارند.
✍🏿۳. سانسور مطبوعات توسط شاه و ساواک
یکی از ویژگی‌های حکومت پهلوی، کنترل شدید اطلاعات بود. ساواک، به عنوان نهاد امنیتی رژیم، نظارت مستقیمی بر مطبوعات، نویسندگان و خبرنگاران داشت و هرگونه محتوای انتقادی یا مغایر با سیاست‌های دولتی را حذف می‌کرد. انتشار مطالبی که به فساد دولتی، نابرابری اقتصادی، یا نارضایتی اجتماعی اشاره داشتند، ممنوع بود و روزنامه‌نگاران منتقد با تهدید، بازداشت یا تبعید مواجه می‌شدند. این فشارها، فضای رسانه‌ای کشور را به شدت محدود کرد و باعث شد تا مردم به منابع خبری غیررسمی، از جمله اعلامیه‌های رهبران انقلابی و رادیوهای خارجی، روی بیاورند.
✍🏿۴. تأسیس حزب رستاخیز و شباهت آن به نظام‌های کمونیستی
شاه در سال ۱۳۵۳، حزب رستاخیز را به عنوان تنها حزب رسمی کشور تأسیس کرد و عضویت در آن را برای همه شهروندان اجباری دانست. او این اقدام را با هدف ایجاد یک سیستم سیاسی متمرکز و جلوگیری از فعالیت احزاب مخالف انجام داد. این سیاست شباهت زیادی به نظام‌های تک‌حزبی در کشورهای کمونیستی داشت، جایی که دولت‌ها تنها به یک حزب اجازه فعالیت می‌دادند و هرگونه اپوزیسیون را سرکوب می‌کردند. این تصمیم شاه، باعث نارضایتی گسترده در میان روشنفکران، روحانیون و حتی برخی از حامیان رژیم شد، زیرا بسیاری آن را نشانه‌ای از دیکتاتوری مطلق و بی‌اعتنایی شاه به خواست مردم می‌دانستند.
✍🏿۵. نقش مطبوعات در انقلاب ۵۷
با وجود سانسور شدید، مطبوعات و رسانه‌ها نقشی کلیدی در شکل‌گیری انقلاب ۵۷ ایفا کردند. در ماه‌های منتهی به انقلاب، روزنامه‌نگاران مستقل و مبارزان سیاسی تلاش کردند تا از روزنامه‌های باقی‌مانده برای انتشار اخبار اعتراضات و انتقاد از حکومت استفاده کنند. علاوه بر این، اعلامیه‌های خمینی و دیگر رهبران انقلابی، از طریق شبکه‌های زیرزمینی و حتی برخی روزنامه‌ها، به دست مردم می‌رسید. همچنین، رسانه‌های بین‌المللی، به ویژه بی‌بی‌سی فارسی، با پوشش اخبار اعتراضات و حتی خواندن بیانیه آنها به افزایش آگاهی عمومی و بسیج افکار عمومی کمک کردند. مطبوعات، به عنوان ابزاری برای روشنگری و تقویت جنبش انقلابی، نقش مهمی در سازمان‌دهی مردم و افشای فساد و سرکوب رژیم ایفا کردند.
انتشار اخبار مربوط به اعتراضات، اعتصابات و درگیری‌های خیابانی موجب شد که هماهنگی بین گروه‌های مختلف انقلابی افزایش یابد. کارگران، دانشجویان، و اقشار مختلف جامعه از طریق مطبوعات از برنامه‌های یکدیگر مطلع می‌شدند و این مسئله به گسترش اعتراضات کمک کرد. همچنین، انتشار تصاویر و گزارش‌های مربوط به سرکوب خشونت‌آمیز تظاهرات، احساس همبستگی میان مردم را تقویت کرد و موج خشم عمومی را افزایش داد.
✍🏿نتیجه‌گیری:
سیاست‌های اقتدارگرایانه شاه، از جمله سرکوب آزادی‌های سیاسی، محدودیت‌های شدید رسانه‌ای، ایجاد نظام تک‌حزبی، و نادیده گرفتن مطالبات مردم، به افزایش نارضایتی عمومی و شکل‌گیری موج اعتراضات منجر شد. محدودیت‌های رسانه‌ای و اقتصادی، همراه با فشارهای سیاسی، باعث شد تا جامعه به سمت یک انقلاب گسترده حرکت کند.
جمعه
۱۲ بهمن ۱۴۰۳
https://t.me/ghalamemoalem
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر